Mô hình vai đầu vai thuận / ngược là gì? Cách giao dịch?

Khi nhắc đến mô hình giá đảo chiều, hầu hết các trader sẽ nghĩ ngay đến mô hình vai đầu vai. Đơn giản vì tín hiệu mà mẫu hình này cung cấp rất đáng tin cậy. Vậy chính xác, mô hình vai đầu vai là gì? Đặc điểm nhận dạng và cách giao dịch với mô hình vai đầu vai thuận và ngược như thế nào? Hãy cùng SMC tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Mô hình vai đầu vai là gì?

Mô hình vai đầu vai có tên tiếng anh là Head And Shoulders Pattern là mô hình giá phổ biến, giúp trader theo dõi biến động giá cũng như nắm bắt diễn biến tâm lý của phe mua và phe bán trên thị trường. Đồng thời cung cấp tín hiệu đảo chiều xu hướng để trader có thể tìm kiếm các giao dịch đảo chiều tiềm năng và xác định điểm cắt lỗ, chốt lời hợp lý.

John Murphy, tác giả cuốn sách “Phân tích kỹ thuật thị trường chứng khoán” còn nhấn mạnh rằng mô hình vai đầu vai là mô hình đáng tin cậy nhất và được xem là nền tảng của các mô hình giá khác. Một số ưu điểm của mẫu hình vai đầu vai như:

Khi mô hình Head And Shoulders hoàn thành, nhà đầu tư có thể dự đoán xu hướng tiếp theo.
Dựa vào mô hình giá này trader có thể tìm được điểm vào lệnh, đặt cắt lỗ và chốt lời hiệu quả.

Nhược điểm lớn nhất của mô hình này là xu hướng đảo chiều quá mạnh, ảnh hưởng đến biến động giá theo cùng một hướng.

Các loại mẫu hình vai đầu vai

Mô hình vai đầu vai có hai loại là mô hình vai đầu vai thuận và vai đầu vai ngược. Dưới đây chúng tôi sẽ trình bày chi tiết từng mô hình như sau:

Mô hình vai đầu vai thuận

Mô hình vai đầu vai thuận thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng, dự báo giá chuẩn bị đảo chiều từ tăng sang giảm. Mô hình này được tạo bởi 3 đỉnh liên tiếp, trong đó đỉnh ở giữa là cao nhất, 2 đỉnh còn lại có chiều cao tương đương nhau và 2 đáy xen giữa 3 đỉnh, 1 đường viền cổ Neckline đi qua 2 đáy đóng vai trò là một đường hỗ trợ mạnh.

Khi quan sát trên biểu đồ có hình dáng gần giống với phần vai trái, đầu và vai phải của con người. Khi giá breakout khỏi đường Neckline sẽ giảm mạnh, trader có thể tận dụng để vào lệnh Sell đón đầu xu hướng mới hoặc đóng các lệnh Buy đang mở.

Đối với mô hình vai đầu vai thuận, ban đầu giá tăng thuận theo xu hướng chính, sau đó điều chỉnh giảm tạo thành đỉnh thứ nhất, nhưng lực bán chưa đủ mạnh nên bị kéo ngược trở lại tạo đáy thứ nhất. Thị trường tăng trở lại và tạo đỉnh 2 cao hơn đỉnh thứ nhất.

Sau đó, giá tiếp tục giảm điều chỉnh tạo ra đáy thứ 2 và lại tăng theo xu hướng tạo ra vai phải. Tuy nhiên, đỉnh mới tạo thành (vai phải), thấp hơn đỉnh trước đó, cho thấy dấu hiệu suy yếu của phe mua và sau khi giá phá mạnh qua đường neckline (nên dốc xuống), báo hiệu giá đã đảo chiều xu hướng từ tăng sang giảm.

Mô hình vai đầu vai ngược

Vai đầu vai ngược có hình dáng ngược lại với mô hình vai đầu vai thuận, bao gồm 3 đáy liên tiếp, trong đó đáy ở giữa là thấp nhất và 2 đỉnh xen giữa 3 đáy, đường Neckline đi qua 2 đỉnh đóng vai trò là đường kháng cự mạnh. Khi giá breakout khỏi đường viền cổ này chính là tín hiệu để trader thực hiện lệnh Buy đảo chiều.

Giá giảm mạnh thuận theo xu hướng chính tạo ra đáy 1 (vai trái) và tăng điều chỉnh tạo ra đỉnh 1. Sau đó giá tiếp tục đẩy mạnh giảm theo xu hướng chính, tạo ra đáy thứ 2 (đầu), sâu hơn đáy thứ nhất. Giá tăng lại tạo ra đỉnh 2 và sau đó giá lại đẩy giảm mạnh tạo ra đáy thứ 3 (vai phải). Khi giá tăng điều chỉnh trở lại phá vỡ đường neckline đi qua 2 đỉnh, báo hiệu xu hướng thay đổi từ giảm sang tăng.

Đặc điểm nhận dạng mô hình vai đầu vai

Một mô hình vai đầu vai gồm những thành phần quan trọng sau như: vai trái, vai phải, đầu, neckline. Dưới đây là những đặc điểm nhận dạng của mô hình vai đầu vai thuận và vai đầu vai nghịch.

Nhận diện mô hình vai đầu vai thuận.

Vị trí xuất hiện ở cuối xu hướng tăng.
Vai trái: Đỉnh tạo thành thuận theo xu hướng tăng. Giai đoạn này vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào nhận diện về khả năng suy yếu của xu hướng tăng.
Đầu: Đỉnh tiếp theo được tạo thành thuận theo xu hướng tăng và cao hơn vai trái. Khi giá hình thành đỉnh thứ 2 vẫn chưa có dấu hiệu nào chắc chắn sẽ hình thành mô hình vai đầu vai. Tuy nhiên, khi hình thành đáy thứ 2, có chiều cao tương đương hoặc thấp hơn đáy thứ 1 thì đó là những tín hiệu sớm cho thấy dấu hiệu suy yếu của xu hướng tăng hiện tại.
Vai phải: Đỉnh thứ 3 tạo thành, thấp hơn đỉnh thứ 2. Đến giai đoạn này, sự suy yếu của phe mua và những tín hiệu đảo chiều đã rõ ràng. Nếu những trader giao dịch theo trường phái mạo hiểm thì có thể tìm kiếm các điểm để vào lệnh ở giai đoạn này.
Đường Neckline đi qua 2 đáy đường coi là đường tín hiệu xác nhận tín hiệu đảo chiều của mô hình vai đầu vai thuận.

Mô hình vai đầu vai ngược

Vị trí xuất hiện ở cuối xu hướng giảm.
Vai trái: Đáy đầu tiên được tạo thành, thuận theo đà đẩy của xu hướng giảm. Ở giai đoạn này, cấu trúc của xu hướng giảm vẫn được đảm bảo. Do vậy, chúng ta không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào để thực hiện các giao dịch đảo chiều.
Đầu: Đáy thứ hai được tạo thành, sâu hơn đáy đầu tiên. Cấu trúc của đáy thứ 2 vẫn tuân theo cấu trúc giảm thông thường, tạo đỉnh/sau cao hơn đáy trước.
Vai phải: Giá tiếp tục giảm mạnh, tạo thành đáy thứ 3 nhưng lại không sâu bằng đáy thứ 2. Ở giai đoạn này, tín hiệu để thực hiện các giao dịch đảo chiều đã rõ ràng hơn.
Đường neckline đi qua 2 đỉnh cũng đóng vai trò là đường tín hiệu để trader thực hiện giao dịch.

Cách giao dịch với mô hình vai đầu vai

Dưới đây là những chiến lược giao dịch hiệu quả với mô hình vai đầu vai từ đơn giản cho đến phức tạp. Để giao dịch thành công trader có thể thực hiện theo các bước dưới đây:

Bước 1: Xác định xu hướng hiện tại

Đây là bước vô cùng quan trọng, bởi việc xác định chính xác xu hướng hiện tại và đánh giá độ mạnh yếu của xu hướng đó sẽ quyết định phần lớn thành công trong giao dịch của trader. Trader có thể sử dụng công cụ đường trendline, hỗ trợ kháng cự, kênh giá để xác định xu hướng.

Bước 2: Xác nhận mô hình vai đầu vai

Quan sát biểu đồ giá và dựa vào những đặc điểm mà chúng tôi chia sẻ ở trên để nhận diện mô hình vai đầu vai, đồng thời xác định đó là mô hình thuận hay ngược để có chiến lược giao dịch phù hợp. Sau đó sử dụng công cụ vẽ để vẽ mô hình vai đầu vai trên biểu đồ.

Bước 3: Giao dịch

Để giao dịch với mô hình vai đầu vai trader có thể thực hiện theo 4 cách từ đơn giản đến an toàn như sau:

Chiến lược giao dịch rủi ro

Chiến lược giao dịch này mang lại lợi nhuận rất tiềm năng và điểm cắt lỗ cũng tối ưu, nhưng xác suất bị quét SL cũng khá cao. Vì vậy, chiến lược rủi ro này chỉ phù hợp với những trader có kinh nghiệm, phản ứng khá nhạy với hành động giá.

Với chiến lược này trader không cần chờ đợi giá breakout khỏi đường viền cổ, mà vào lệnh ngay khi vai phải vừa hình thành. Cách vào lệnh như sau:

Điểm vào lệnh: Tại đỉnh thứ 3 với mô hình vai đầu vai thuận và đáy thứ 3 của mô hình vai đầu vai ngược.
Điểm cắt lỗ: Bên trên đỉnh thứ 3 vài pips hoặc bên dưới đáy thứ 3 vài pips. Để an toàn trader có thể di chuyển SL xuống dưới vùng đầu là tốt nhất.
Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ R: R kỳ vọng hoặc gồng lãi thuận theo xu hướng.

Giao dịch breakout

Chiến lược giao dịch này có mức độ rủi ro thấp hơn cách vào lệnh ở trên. Tuy nhiên, điểm vào lệnh và điểm đặt SL không tối ưu bằng. Với cách giao dịch này, trader sẽ chờ đợi mô hình vai đầu vai hoàn thành rồi mới vào lệnh.

Điểm vào lệnh: Tại mức giá đóng cửa của cây nến breakout khỏi đường Neckline. Nếu cây nến này nếu có thân lớn như nến Marubozu sẽ cho tín hiệu chính xác hơn
Điểm cắt lỗ đặt bên trên đỉnh đầu với mô hình vai đầu vai thuận và bên dưới đáy thấp nhất với mô hình vai đầu vai ngược.
Chốt lời: Bằng khoảng cách từ đỉnh đầu tới vùng break-out.

Giao dịch an toàn

Theo cách giao dịch này, trader cần kiên nhẫn theo dõi tín hiệu break-out và chờ giá hồi lại, xác nhận tín hiệu phá vỡ mới thực hiện lệnh. Xác suất thành công và điểm đặt lệnh, cắt lỗ của chiến lược giao dịch này là tối ưu nhất. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, giá có thể breakout và đảo chiều luôn. Vì vậy, nhược điểm của chiến lược giao dịch này là bỏ lỡ nhiều cơ hội giao dịch tiềm năng.

Điểm vào lệnh: Tại vùng giá quay lại và retest lại vùng đã phá vỡ.
Điểm cắt lỗ: Bên trên vùng đỉnh retest (lệnh Sell) hoặc vùng đáy retest (lệnh Buy).
Điểm chốt lời: Cách điểm đặt lệnh bằng chiều cao của mô hình.

Mô hình vai đầu vai kết hợp các chỉ báo

Để đạt hiểu quả cao nhất, trong quá trình giao dịch trader nên kết hợp mô hình vai đầu vai với các công cụ phân tích khác. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn kết hợp mô hình giá vai đầu vai với chỉ báo MACD và RSI…

Tín hiệu thực hiện lệnh Buy

Xu hướng chính là Downtrend, nhưng dấu hiệu suy yếu đã rõ ràng.
Xuất hiện mô hình vai đầu vai ngược. Giá breakout qua đường Neckline báo hiệu tín hiệu đảo chiều xu hướng sang tăng.
Chỉ báo MACD giao cắt hướng lên, đồng thời có dấu hiệu phân kỳ với đường giá. Bên cạnh đó, chỉ báo RSI cũng xác nhận và có tín hiệu tương tự.

Tín hiệu thực hiện lệnh Sell

Xu hướng đang diễn ra là uptrend nhưng đã xuất hiện dấu hiệu suy yếu.
Xuất hiện mô hình vai đầu vai thuận ở vùng đỉnh. Sau đó, giá phá vỡ đường neckline, báo hiệu đảo chiều giảm.
Hai chỉ báo MACD và RSI đồng thời xác nhận tín hiệu đảo chiều giảm.

Tiếp tục ví dụ về cặp EUR/CHF trên khung H4, tại vùng breakout 2 chỉ báo động lượng RSI và MACD cũng đồng thời xác nhận tín hiệu. Hai chỉ báo này cũng tạo tín hiệu phân kỳ với đường giá trước khi breakout. Do đó, sự hợp lưu này cung cấp tín hiệu để thực hiện lệnh Buy đảo chiều có xác suất thành công rất cao.

Một số lưu ý về mô hình giá vai đầu vai

Giao dịch đảo chiều luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro và mô hình vai đầu vai không phải là phương pháp giao dịch có tỷ lệ thành công tuyệt đối. Vì vậy, để đạt được hiệu quả giao dịch cao, trader cần ghi nhớ những chú ý sau đây:

Chỉ giao dịch với mô hình vai đầu vai khi xu hướng trước đó là rõ ràng có thể là tăng hoặc giảm.
Việc xác định mô hình vai đầu vai trên đồ thị mang tính chủ quan rất cao vì nó phụ thuộc vào góc nhìn của trader.
Mô hình giá này có thể xuất hiện nhiều biến thể khác với lý thuyết. Vì vậy, khi áp dụng trong giao dịch trader cần linh hoạt áp dụng, tránh việc sử dụng một cách máy móc.
Giống như bất kỳ những công cụ phân tích nào khác, mô hình vai đầu vai thuận và ngược có thể xuất hiện trên mọi khung thời gian. Tuy nhiên, mô hình giá này xuất hiện trên timeframe cao mang lại xác suất giao dịch chính xác hơn.
Cẩn thận với các tín hiệu falesbreak. Hành động giá thường tạo ra các bẫy phá vỡ để quét SL của những trader tham lam và vội vàng. Vì vậy, khi giao dịch trader cần chú ý với cảm xúc và lý trí của mình trong quá trình phân tích và giao dịch.
Trader nên phối kết hợp mô hình giá với những công cụ phân tích khác như: MACD, RSI, các mô hình nến đảo chiều… để có xác suất thành công cao hơn.

Kết luận

Bài viết trên chúng tôi đã chia sẻ toàn bộ thông tin về mô hình vai đầu vai cũng như cách sử dụng hiệu quả mô hình giá này trong giao dịch. Có thể nói, vai đầu vai là mô hình cung cấp tín hiệu đảo chiều giá tiềm năng với xác suất thành công cao nhất trong hệ thống mô hình giá hiện nay. Tuy nhiên, dù có là “chén thánh” trader vẫn cần xác định chính xác xu hướng cũng như phối kết hợp với các công cụ khác để tối ưu hóa hiệu quả giao dịch. Chúc các bạn thành công!

Nguồn: 8thstreetgrille.com